Smart Contract là gì? Các đặc điểm của hợp đồng thông minh

Smart Contract là giao thức giao dịch hay chương trình máy tính dựa trên nền tảng công nghệ Blockchain. Đây là một công cụ kết nối giúp các bên thỏa thuận với nhau mà không cần trung gian thứ ba. Bài viết hôm nay, Coin79 sẽ chia sẻ về Smart Contract là gì? Ưu điểm, cách thức hoạt động và ứng dụng của hợp đồng thông minh ra sao để các anh em hiểu rõ hơn!

Smart Contract là gì?

Smart Contract dịch nghĩa ra là hợp đồng thông minh. Đây là những chương trình chạy trên nền tảng blockchain, tương tự một hợp đồng kỹ thuật số bắt buộc thực hiện theo bộ quy tắc. Bộ mã máy tính xác định trước các quy tắc này, toàn bộ node trong mạng phải sao chép và thực thi những quy tắc đó. 

Smart Contract về bản chất là đoạn mã chạy trên blockchain tạo ra các giao thức Permissionless. Các cam kết giữa đôi bên thông qua blockchain không cần biết về danh tính. Hợp đồng không được thực thi nếu không thỏa mãn các điều kiện. Hình tức này giảm chi phí vì loại bỏ bên trung gian thứ ba.

Cách thức hoạt động của Smart Contract 

Sau khi đã hiểu về khái niệm Smart Contract là gì, chúng ta hãy nắm bắt về cách thức hoạt động của các hợp đồng thông minh. Theo đó, Smart Contract hoạt động giống như chương trình thực thi tác vụ cụ thể khi thỏa mãn các điều kiện nhất định theo các câu lệnh “nếu… thì…”

Smart Contract thực thi và quản lý những hoạt động trên blockchain khi address tương tác với nhau. Máy tính sẽ kiểm soát các hợp đồng thông minh, người dùng kiểm soát EOA. Smart Contract Ethereum gồm hai khóa công khai và một mã hợp đồng được kích hoạt khi Smart Contract khác và một EOA call chúng. 

Ưu nhược điểm của Smart Contract là gì?

Smart Contract sở hữu ưu nhược điểm riêng biệt cụ thể như sau:

Ưu điểm của hợp đồng thông minh

Smart Contract là một bộ mã khả năng tùy chỉnh cao và có thể lập trình, thiết kế theo nhiều cách khác nhau để cung cấp nhiều giải pháp, dịch vụ. Các hợp đồng thông minh tự thực hiện những chương trình phi tập trung nên giảm chi phí hoạt động và gia tăng tính minh bạch. Hợp đồng thông minh có thể giảm chi phí hành chính và gia tăng hiệu quả vận hành.

Hợp đồng thông minh thực thi giao kết bằng phương tiện điện tử, chính xác và công bằng nhờ được tạo ra bởi ngôn ngữ lập trình, không có sự can thiệp của con người. Việc lưu trữ Smart Contract thuận tiện, dễ dàng hơn hợp đồng giấy thông thường, không lo thất lạc, hư hỏng.   

Nhược điểm của Smart Contract

Nhược điểm của Smart Contract là gì? Các hợp đồng thông minh không thể sửa đổi và can thiệp vì dựa trên hệ thống blockchain. Nếu muốn thay đổi thì chỉ viết lại hợp đồng mới. Mặc dù đây là ưu điểm được đánh giá cao nhưng lại là nhược điểm trong một số trường hợp.

Ví dụ năm 2016, tổ chức phi tập trung DAO do có sai sót trong mã hợp đồng thông minh nên kẻ xấu hack khiến hàng triệu ETH bị đánh cắp. Các nhà phát triển không thể sửa code vì Smart Contract không bao giờ thay đổi được. Chính sự kiện này đã dẫn tới cuộc hard fork tạo ra  Ethereum và Ethereum Classic. Smart Contract chưa được pháp lý bảo vệ  cho người dùng khi xảy ra lỗi vì là sản phẩm từ Blockchain.

Một số rủi ro của Smart Contract

Smart Contract chỉ là các đoạn mã do con người tạo ra chạy trên nền tảng Blockchain. Cách thức hoạt động của chúng theo đúng như nhà phát triển viết ra. Do vậy, bộ mã vẫn có khả năng bị lỗi và bị tấn công. Thực tế có nhiều dự án bị hack dẫn tới thiệt hại nặng nề. Bên cạnh đó, điểm hạn chế không thể sửa đổi cũng là nguyên nhân dẫn tới rủi ro. Nếu viết sai về bất cứ điều khoản nào sẽ phải viết lại từ đầu.

Ứng dụng trong Crypto của Smart Contract 

Ứng dụng trong Crypto của Smart Contract là gì? Đa số các ứng dụng có thiết kế được cung cấp giống với các Smart Contract trên chuỗi khối blockchain. Các hợp đồng thông minh có thể thiết kế ra nhiều hình thức sử dụng khác nhau. Chẳng hạn như sàn giao dịch phi tập trung DEX, ví tiền điện tử  lưu trữ Coin & Token, NFT, trò chơi (gaming),… Nhìn chung, các hợp đồng thông minh được ứng dụng trong các lĩnh vực đa dạng.

Ứng dụng giao dịch tiền điện tử

Ứng dụng trong giao dịch tiền điện tử của Smart Contract là gì? Đây là lĩnh vực mà các hợp đồng thông minh được ứng dụng nhiều. Bitcoin là đồng tiền mã hóa đầu tiên thiết lập Smart Contract trên nền tảng Blockchain mặc dù còn sơ khai. Sau đó, Ethereum đã phát triển Smart Contract chạy trên Ethereum không bị lỗi gián đoạn và chính xác, không bị can thiệp, giả mạo bởi trung gian thứ ba. Điều này đã mở rộng phạm vi phổ biến của loại hợp đồng này.

Smart Contract khắc phục những vấn đề còn hạn chế về kiểm duyệt, pháp lý, gian lận, bảo mật. Đặc biệt, các hợp đồng thông minh đã loại bỏ sự tham gia của bên giao dịch trung gian tiết kiệm nhân lực và thời gian hiệu quả. Hoạt động giao dịch tiền điện tử trở nên nhanh chóng và mượt mà, không có sự can thiệp của trung gian thứ ba. 

Giao dịch thương mại quốc tế

Các doanh nghiệp trên khắp toàn cầu có thể thực hiện các hợp đồng thông minh khi tham gia vào các hệ sinh thái tài chính. Ví dụ IBM Blockchain điều hành mạng tài chính thương mại we.trade cho phép các doanh nghiệp thực hiện giao dịch đơn giản hóa nhưng vẫn đáp ứng tiêu chuẩn.

Nhà cung cấp được kết nối với nhà bán lẻ 

Nhờ các hợp đồng thông minh mà tranh chấp giữa những nhà bán lẻ và nhà cung cấp được giải quyết nhanh chóng. Ví dụ như công ty Home Depot đã áp dụng Smart Contract trong giao dịch với nhà cung cấp. Thông qua đó họ đã xây dựng được mối liên hệ vững chắc với nhà cung cấp, rút ngắn thời gian và minh bạch hóa thỏa thuận.

Lời kết

Trên đây là những chia sẻ về Smart Contract là gì? Ưu điểm, cách thức hoạt động và ứng dụng của hợp đồng thông minh trong Crypto. Sự ra đời của Smart Contract đã khắc phục một số hạn chế của những dạng hợp động truyền thống. Điều này giúp cho các hoạt động thương mại diễn ra an toàn, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Các anh em đừng quên theo dõi Coin79 để cập nhật những thông tin đầu tư bổ ích nhé! 

Mai Hà