Phân tích cơ bản dự án crypto là một yếu tố mà bất kỳ nhà đầu tư nào nên có. Đây là cái nhìn sâu sắc đầu tiền vào dự án mà mình muốn đầu tư. Vậy, phân tích cơ bản dự án crypto là gì? Các bước phân tích cơ bản dự án crypto như thế nào? Cùng Coin79 tìm hiểu ngay nhé!
Phân tích cơ bản dự án crypto là gì?
Phân tích cơ bản là một hoạt động quan trọng, đặc biệt đối với lĩnh vực tiền điện tử. Nó liên quan đến việc nghiên cứu và đánh giá các yếu tố nền tảng của một dự án nhằm xác định giá trị thực sự và tiềm năng phát triển của nó.
Giá trị nội tại (intrinsic value) là giá trị thực sự của dự án, dựa trên các yếu tố cơ bản, chứ không phải giá thị trường. Việc xác định giá trị nội tại giúp nhà đầu tư hiểu liệu dự án có đang được định giá cao hay thấp so với thực tế.
Các yếu tố cơ bản (fundamental factors) bao gồm rất nhiều khía cạnh như: đội ngũ phát triển, tính năng sản phẩm, công nghệ nền tảng, mô hình kinh doanh, chỉ số tài chính, giai đoạn phát triển, cơ chế phân phối token, triết lý và định hướng kinh doanh, cộng đồng người dùng, bối cảnh thị trường, các đối thủ cạnh tranh, và nhiều yếu tố khác. Việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này giúp đánh giá đúng giá trị thực của dự án.
Phân tích cơ bản là một công cụ hữu ích, đặc biệt trong lĩnh vực tiền điện tử, giúp nhà đầu tư có cái nhìn sâu sắc về tiềm năng thực sự của một dự án, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
Tầm quan trọng của phân tích cơ bản dự án crypto là gì?
Phân tích cơ bản thực sự là một công cụ vô cùng quan trọng đối với nhà đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực tiền điện tử. Nó giúp xác định giá trị thực sự và tiềm năng phát triển của một dự án, thay vì chỉ nhìn vào diễn biến giá cả trên thị trường.
Phân tích cơ bản mang lại cho nhà đầu tư một cái nhìn toàn diện và vững chắc về dự án. Nó không chỉ giúp xác định liệu dự án có đang được định giá đúng mức hay không, mà còn cung cấp những hiểu biết sâu sắc về các yếu tố then chốt như đội ngũ phát triển, công nghệ, mô hình kinh doanh, cộng đồng và bối cảnh thị trường.
Chính vì vậy, khi nắm vững những yếu tố cơ bản của một dự án, nhà đầu tư sẽ có được sự tin tưởng và bình tĩnh hơn khi thị trường có những biến động bất thường. Họ sẽ không dễ bị cuốn vào những đợt “bán tháo” hoảng loạn chỉ vì những tin đồn hay thông tin ngắn hạn, mà thay vào đó, họ sẽ kiên định với khoản đầu tư của mình dựa trên những phân tích cơ bản sâu sắc.
Phân tích cơ bản giúp nhà đầu tư xây dựng được một chiến lược đầu tư dài hạn, thay vì chỉ săn bắt những cơ hội ngắn hạn. Đây thực sự là một kỹ năng đáng để cultivate trong lĩnh vực tiền điện tử sôi động và biến động này.
Hạn chế của phân tích cơ bản dự án crypto là gì?
- Nền tảng kiến thức rộng và vững chắc là cần thiết: Phân tích cơ bản đòi hỏi người phân tích phải nắm vững nhiều lĩnh vực kiến thức, từ vĩ mô, vi mô, công nghệ cho đến các yếu tố đặc thù của từng dự án. Điều này khác với các chỉ số kỹ thuật, nơi chỉ cần áp dụng công thức cố định.
- Sự ảnh hưởng của cá nhân phân tích: Kết quả phân tích cơ bản phụ thuộc nhiều vào cách nhìn nhận và phán đoán của người phân tích. Do đó, nó không phải là một công thức toán học đơn giản mà có sự chủ quan của chuyên gia.
- Thông tin cơ bản trong crypto có thể bị hạn chế: Bạn đúng khi nói rằng trong thị trường tiền điện tử, những thông tin cơ bản thường chưa được xác minh một cách đầy đủ. Nhiều dự án chỉ công bố những thông tin theo chiều hướng tích cực mà chưa được đánh giá khách quan.
Chính những điểm này khiến phân tích cơ bản trong lĩnh vực crypto trở nên thách thức hơn so với các thị trường khác. Tuy nhiên, đây vẫn là một kỹ năng vô cùng quan trọng để nhà đầu tư có thể đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt và dài hạn. Sự cẩn trọng và phán đoán đúng đắn của người phân tích là vô cùng cần thiết.
Các bước phân tích cơ bản dự án crypto
Thông tin cơ bản về dự án
Tại phần này bạn cần nắm được những yếu tố sau thường sẽ có trên Coinmarketcap, CryptoRank, … :
- Dự án thuộc ngành nào trong thị trường? Như DeFi, Infastructure, NFT, Gaming, Social,…
- Dự án thuộc category nào trong các ngành trên? Nếu như dự án thuộc mảng DeFi thì thuộc AMM, DEX, Lending, Liquid Staking,… Nếu dự án thuộc mảng Infastructure thì thuộc Layer 1, Layer 2, Wallet, Bridge,…
- Nếu dự án là các Protocol hay các Dapp thì được xây dựng trên những blockchain nào?
- Những nét đặc trưng của dự án như phí giao dịch, bảo mật, tập khách hàng, sản phẩm chủ đạo,…
- Xác định được các dự án cùng ngành và có sản phẩm tương tự.
Tầm nhìn & Định vị
Đối với nhiều người đây là một tiêu chí khá lý thuyết, nhưng ở các dự án lớn việc xác định tầm nhìn và định vị thương hiệu là điều hết sức cần thiết để phát triển lâu dài. Nó là kim chỉ nam cho toàn bộ hoạt động vận hành trong khoảng thời gian dài nhiều năm.
- Tầm nhìn (Vision) là một hình ảnh tương lai nhiều năm mà dự án mong muốn trở thành. Đó là một tuyên bố về mục tiêu và hướng phát triển trong tương lai.
Bạn có thể tìm thấy thông tin về Sứ mệnh, tầm nhìn của dự án tại Whitepaper hoặc cổng thông tin chính thức của dự án.
Ví dụ: Tầm nhìn của Ethereum là xây dựng một nền tảng blockchain phi tập trung, linh hoạt và mạnh mẽ, cung cấp hạ tầng cho việc xây dựng các ứng dụng phi tập trung. Mục tiêu là tạo ra hệ thống internet phi tập trung, nơi mọi người có thể tương tác, xây dựng, và trao đổi giá trị mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
- Định vị (Positioning) là cách dự án muốn khách hàng nhìn nhận về họ. Xây dựng định vị là hoạt động xây dựng vị trí của mình trong tâm trí khách hàng mục tiêu, giúp họ phân biệt bản thân dự án với các đối thủ cạnh tranh.
Ví dụ: Định vị của Solana là một nền tảng blockchain phi tập trung với hiệu suất cao, tốc độ nhanh. Chính vì định vị này mà Solana chấp nhận đánh đổi sự phi tập trung và bảo mật để đổi lấy tốc độ trong bộ ba bất khả thi để từ đó có lợi thế cạnh tranh so với Ethereum trong cuộc chiến Layer 1.
Một bộ định vị tốt chỉ có thể được thiết kế ra bởi đội ngũ tỏ tường công nghệ và am hiểu thị trường. Dự án có bộ định vị tốt sẽ là nền tảng vững chắc cho những bước đi tiếp theo.
Sản phẩm
Việc nghiên cứu sản phẩm là bước cần thiết và quan trọng tiếp theo. Để đạt được điều này, chúng ta cần tập trung vào các câu hỏi sau:
- Dự án đang cố gắng thực hiện điều gì? Sản phẩm này giải quyết vấn đề gì?
- Vấn đề mà sản phẩm đang giải quyết có thực sự cần thiết không?
- Vấn đề mà dự án đang giải quyết có phải là ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn không?
- Có các dự án khác đã tiếp cận vấn đề này trước đó không? Nếu có, thì sản phẩm của dự án có những điểm khác biệt, ưu việt nào?
- Tiếp tục khám phá về sản phẩm bằng cách nghiên cứu về mô hình hoạt động, cấu thành của sản phẩm, sau đó kết hợp với nền tảng công nghệ hiện tại và môi trường kinh doanh để đánh giá tính khả thi của dự án.
Sau quá trình nghiên cứu sản phẩm, chúng ta cần rút ra được những điểm sau: tính thực tiễn, tính ứng dụng, tính khả thi, sự độc đáo và tính xu hướng.
Sự khác biệt so với các đối thủ trong nghành
Tại phần này bạn cần giải quyết các vấn để sau:
- Dự án này tương đồng với những dự án nào trong cùng ngành.
- Dự án này có nét tương đồng gì với những dự án lớn nhất trong ngành.
- Dự án này có sự khác biệt gì với những dự án lớn nhất trong ngành.
- Sự khác biệt của dự án có hiệu quả, thực tế và khả thi hay không? Sự khác biệt của dự án có cơ hội bứt phá để vươn lên vị trí dẫn đầu hay không? Sự khác biệt của dự án có tiềm ẩn những rủi ro gì hay không? Sự khác biệt của dự án cần những gì và mất bao lâu đề xây dựng?
Đội ngũ phát triển
Nhà đầu tư & đối tác
Trong cộng đồng crypto gần đây, việc “bơi theo cá mập” hoặc “theo đuổi các quỹ đầu tư lớn” đã trở thành một xu hướng phổ biến. Tuy nhiên, điều này có những ưu và nhược điểm riêng mà bạn cần xem xét trước khi tham gia.
Thứ nhất, các dự án nhận được đầu tư từ các quỹ đầu tư đã trải qua một quá trình lựa chọn nghiêm ngặt. Càng “đỉnh” quỹ đầu tư thì quá trình này càng chất lượng. Do đó, nếu một dự án được đầu tư bởi nhiều quỹ lớn, bạn có thể tin tưởng hơn.
Tuy nhiên, việc đầu tư vào dự án được tài trợ bởi các quỹ cũng có ý nghĩa là bạn đang trở thành một nguồn cung cấp thanh khoản cho quỹ. Giá mà các quỹ mua chắc chắn sẽ rẻ hơn nhiều so với giá bạn có thể mua. Điều này là do các quỹ không chỉ cung cấp hỗ trợ tài chính mà còn đóng vai trò trong truyền thông, kết nối mối quan hệ, và xây dựng thương hiệu.
Hãy chú ý đến vị thế của bạn trong dự án so với các bên tham gia khác để đưa ra kỳ vọng lợi nhuận và chọn thời điểm phù hợp.
Thứ hai, không phải tất cả các quỹ đều “ngon”. Có nhiều loại quỹ đầu tư, từ các quỹ cam kết hỗ trợ dự án lâu dài đến các quỹ chỉ chờ đợi việc mở khóa token để bán ra.
Mặc dù lợi nhuận là mục tiêu cuối cùng, nhưng các quỹ dài hạn thường sẵn lòng chôn vốn để thu hoạch lợi nhuận lớn trong tương lai, trong khi các quỹ ngắn hạn chỉ quan tâm đến việc bán ra token và tạo ra FOMO. Vì vậy, bạn cần phải biết quỹ nào dài hạn và quỹ nào ngắn hạn, và nghiên cứu về sản phẩm và tokenomics để đánh giá.
Thứ ba, không phải lúc nào cũng cần nhiều nhà đầu tư. Một lượng lớn bên tham gia có thể làm cho việc duy trì sự nhất quán trong vận hành trở nên khó khăn. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng sự tham gia của nhiều bên đôi khi làm mất đi sự nhất quán trong quyết định.
Thứ tư, không nên đặt quá nhiều niềm tin vào các quỹ lớn. Đừng dành quá nhiều niềm tin vào một thực thể nào trong thị trường crypto, vì các đế chế vững chắc nhất cũng có thể sụp đổ chỉ trong một đêm.
Cuối cùng, không phải lúc nào cũng đúng với quỹ đầu tư. Các quỹ vẫn phải phân bổ danh mục đầu tư của họ vào nhiều dự án và nhiều danh mục khác nhau, và không phải tất cả các dự án đều có sự tham gia của các quỹ lớn đều có tăng trưởng tốt.
Lộ trình phát triển / Roadmap
Tiêu chí này phản ánh tính chất của dự án, liệu nó có thực hiện những gì nó nói, hay chỉ đơn giản là nói mà không làm. Nó cũng cho thấy tính linh hoạt hoặc kiên định của những người đứng đầu.
Mặc dù không phải tất cả dự án đều có một lộ trình chi tiết, nhưng bạn vẫn có thể tìm hiểu qua các cập nhật trên mạng xã hội, blog, hoặc tài khoản cá nhân của các nhà sáng lập.
Một dự án có một lộ trình phát triển rõ ràng và được duy trì là một tín hiệu tích cực, cho thấy đội ngũ kiên định với tầm nhìn. Nếu một dự án có lộ trình thay đổi nhưng vẫn tiến triển sản phẩm theo tiến độ, đó cũng không nhất thiết là điều xấu. Việc thay đổi này có thể cho thấy dự án đang cố gắng thích nghi với điều kiện thị trường.
Tuy nhiên, cần phải đặt câu hỏi về sự kiên định và linh hoạt của dự án. Sự kiên định hay thay đổi đó có phản ánh tầm nhìn dài hạn của dự án và có phù hợp với tình hình thị trường hay không. Nếu dự án chỉ đang theo đuổi xu hướng mà quên đi giá trị cốt lõi, thì điều đó không nên được chấp nhận.
Mô hình kinh tế / Tokenomics
Ở đây, chúng tôi muốn sử dụng “Mô hình kinh tế” thay vì “Tokenomics” để ám chỉ một phạm vi rộng lớn hơn. Trong phần này, bạn cần hiểu cách mà nền kinh tế nội dự án được hoạt động. Điều này bao gồm các thành phần tham gia, vai trò, quyền lợi, và chế tài của mỗi thành phần, cũng như sự tương tác giữa chúng trong mô hình kinh tế.
Sau đó, chúng ta có thể nghiên cứu các đặc điểm của “tokenomics”, bao gồm:
- Phân bổ (token allocation)
- Công năng sử dụng của Token (token utility)
- Lịch phát hành (release schedule)
- Cơ chế giảm phát (deflation mechanism)
Công việc khó khăn nhất trong phần này không phải là việc tìm thông tin về mô hình kinh tế, mà là hiểu được ý đồ của người thiết kế mô hình kinh tế này.
Tại sao những thành phần này được chi trả phí trong quá trình hoạt động? Tại sao lịch trả token cho từng thành phần lại kéo dài sau một năm, hai năm thay vì là token TGE (Token Generation Event)?
Ý đồ thực sự đằng sau chỉ có team dự án mới biết chính xác, nhưng thông qua kinh nghiệm và sự theo dõi thị trường, bạn vẫn có thể đoán được một phần của ý đồ đằng sau việc thiết kế này.
Các chỉ số hoạt động
Đối với các dự án đã đi vào hoạt động, có các chỉ số thể hiện hiệu quả của chúng. Trong môi trường truyền thống, chúng ta có các báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh và nhiều báo cáo khác. Tương tự, trong lĩnh vực crypto, chúng ta có các chỉ số sau:
- Vốn hóa thị trường (Market Cap) và Vốn hóa thị trường toàn phần (Fully Diluted Market Cap) thể hiện quy mô của dự án.
- Khối lượng giao dịch và số lượng giao dịch: thể hiện sự sôi động của dự án trên thị trường.
- Tổng giá trị bị khoá (TVL – Total Value Locked): thể hiện sự tin tưởng vào dự án trong các giao thức DeFi.
- Phí, Doanh thu: đánh giá hiệu quả hoạt động của mô hình kinh tế.
- Số lần fork: thể hiện sự ổn định và hiệu quả của giao thức.
- Các commit trên Github: thể hiện mức độ hoạt động của đội ngũ phát triển.
Bạn có thể tìm thấy các thông số này trên các trang web thống kê như CoinMarketCap, CoinGecko, DefiLlama. Mình sẽ cung cấp các liên kết cụ thể trong phần công cụ bên dưới.
Thông qua các đánh giá này, bạn có thể hiểu được tình trạng hoạt động của dự án và từ đó có cơ sở để kết hợp các tiêu chí khác để đưa ra nhận định cuối cùng.
Cộng đồng
Cộng đồng, từ một góc độ, là nguồn khách hàng tiềm năng cho dự án. Một cộng đồng đông đảo và trung thành đồng nghĩa với việc có một nguồn khách hàng tiềm năng lớn và hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn. Dù có sản phẩm tốt và các nhà đầu tư uy tín, nếu không có khách hàng, dự án cũng sẽ không thể thành công.
Để đánh giá cộng đồng, bạn có thể tham gia và quan sát cách mọi người tương tác. Hãy kiểm tra xem cộng đồng có thực sự “thật” không bằng cách thử phổ biến những tin đồn và lo ngại về dự án để xem liệu các thành viên có lên tiếng bảo vệ hay không.
Một cộng đồng tốt cần phải đảm bảo về cả chất lượng và số lượng thành viên, nhưng cũng cần phải linh hoạt trong việc đánh giá dựa trên giai đoạn phát triển của dự án.
Các yếu tố khác
Độ chuyên nghiệp của dự án cũng được thể hiện qua các phương tiện truyền thông như website, tài liệu, trang Twitter, blog… Những chi tiết nhỏ này cho thấy sự tinh tế và tỉ mỉ của đội ngũ phát triển đối với dự án của họ.
Tuy nhiên, vẫn cần nhớ về sự linh hoạt. Mọi đánh giá cần phải phản ánh quy mô, năng lực và giai đoạn phát triển của dự án.
Kết luận
Sau tất cả những nghiên cứu bên trên và hơn nữa theo cá nhân mỗi người, bạn có thể đưa ra nhận định về sự tiềm năng của dự án, định giá hiện tại của dự án đang cao hơn hay thấp hơn với giá trị thực tế. Hoặc dự phóng giá trị thực tế khi token đó được niêm yết nếu chưa niêm yết.
Cuối cùng kết hợp với những phương pháp phân tích khác để đưa ra chiến lược đầu tư là có, không, ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn.
Researcher tại Coin79
