Cùng với Optimism, Arbitrum được coi là một trong những dự án Layer – 2 nổi bật nhất trong thời gian vừa qua. Sau những gì Optimism đã làm được thì không có gì lạ khi mọi người chờ đợi vào Arbitrum có những bước đột phá trong thời gian sắp tới. Vậy bài viết sau đây sẽ là tổng quan và những cập nhật gần nhất (6/9/2023) liên quan đến Arbitrum, liệu rằng Arbitrum có xứng đáng để đầu tư dài hạn?
Arbitrum là gì?
Arbitrum là một bộ giải pháp layer 2 nhằm giải quyết những vẫn đề tắc nghẽn trên Ethereum. Tương tự như Optimism, nó sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để cải thiện tốc độ, khả năng mở rộng và hiệu quả chi phí trên Ethereum.
Giao diện trang web của Arbitrum
Optimistic Rollups là tách các giao dịch ra khỏi chuỗi (off – chain) sau đó cuộn lại thành một batch và đăng tải lên Layer 2 để xác minh tính hợp lệ. Bộ phận quản lý để xác minh các giao dịch là fraud froof.
Arbitrum đã ra mắt hai mạng blockchain, bao gồm:
- Arbitrum One: Các ứng dụng chính hiện được lưu trữ trên Arbitrum One, với sự tập trung của các giao thức Defi.
- Arbitrum Nova: Tập trung vào việc giảm chi phí giao dịch cho các dApp có thông lượng giao dịch cao. Nhằm mục đích phục vụ các ứng dụng có khối lượng lớn như gaming hay social.
Hiện tại, đã có hơn 600 apps có mặt trên 2 mạng này, chủ yếu là trên Arbitrum One.
Arbitrum Nitro
Arbitrum Nitro là đại diện cho quá trình phát triển của công nghệ Arbitrum, đây là bản nâng cấp từ nhóm công nghệ được phát hành lần đầu tiên trên chuỗi Arbitrum One mạng chính, mà trước đó ta gọi là “Arbitrum Classic”.
Tương tự như Arbitrum Classic, Nitro thực hiện những điều tương tự là: đều tìm cách tạo ra một môi trường thực thi gần với EVM nhất có thể, tính an toàn của các bản cập nhật trạng thái của máy ảo L2 có thể được đảm bảo và thực thi thông qua bộ quản lý xác minh (fraud proofs).
Một điểm khác biệt trong Nitro, thay vì sử dụng AVM cho các hướng dẫn cấp thấp, dự án sử dụng WebAssugging (Wasm). Vì Go có thể được biên dịch thành Wasm nên có thể triển khai chương trình ArbOS trong Go và đưa vào Geth itself.
Hầu hết lợi ích của Nitro là hệ quả trực tiếp hoặc gián tiếp của viêc triển khai này: chi phí thấp hơn, khả năng tương thích Ethereum tốt hơn và đơn giản hơn.
Arbitrum AnyTrust
AnyTrust là một biến thể của công nghệ Arbitrum Nitro giúp giảm chi phí bằng cách chấp nhận giả định về độ tin cậy ở mức độ nhẹ.
Orbit chains là gì?
Arbitrum Orbit cho phép bạn tạo các chuỗi Arbitrum Rollup và Any Trust chuyên dụng của riêng mình. Arbitrum Orbit đóng vai trò như một Layer 3 bằng cách sử dụng Layer 2 làm nền tảng. Bạn sở hữu chuỗi Orbit của riêng mình và có thể tùy chỉnh quyền riêng tư, fee token, quản trị, …
Các thức hoạt động của Orbit chains
Orbit giúp hệ sinh thái Ethereum:
- Tăng khả năng mở rộng: Bằng cách phân chia hoạt động thành các môi trường tham gia và quản lý tài sản riêng.
- Mô hình bảo mật linh hoạt: Các chuỗi khác nhau có thể thử nghiệm các mô hình bảo mật khác nhau, cho phép đánh đổi. Ví dụ: Arbitrum One và Arbitrum Nova đều là chuỗi L2, với Arbitrum Nova mang đến cho nhà phát triển khả năng tối ưu hóa để có mức phí thấp hơn. Với Arbitrum Orbit, việc mở rộng công nghệ và thử nghiệm trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
- Môi trường thực thi linh hoạt: Các chuỗi khác nhau có thể thử nghiệm với các môi trường thực thi ít nhiều hạn chế. Ví dụ: mặc dù chuỗi Arbitrum hoàn toàn tương thích với EVM, nhưng chuỗi Orbit có thể hạn chế chức năng hợp đồng thông minh để tối ưu hóa cho nhu cầu của dự án của bạn.
- Quản trị linh hoạt: chuỗi quỹ đạo cho phép bạn xác định các giao thức quản trị của riêng mình.
- Tăng cường áp dụng dApps: Tính tùy chọn của Orbit giúp giảm chi phí phân cấp lũy tiến cho các nhà phát triển, mở khóa một danh mục ứng dụng phi tập trung mới được xây dựng trong các điều kiện tự quản lý, tự chủ hơn.
Ra mắt bản testnet Arbitrum Stylus
Hôm 31/8, Offchain Labs đã chính thức công bố việc phát hành mã và mạng thử nghiệm công khai Arbitrum Stylus. Stylus cho phép các nhà phát triển xây dựng các daap trên Arbitrum One, Arbitrum Nova bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau như Rust, C, C++, …. Đây được coi là bản nâng cấp của Arbitrum Nitro
Sự khác nhau của Nitro và Stylus
Vậy Stylus làm được những gì:
- Cho phép viết smart contract bằng các ngôn ngữ lập trình như Rust, C, C++, … thành WASM. Giúp nhiều nhà phát triển xây dựng smart contract dễ dàng hơn.
- Hợp đồng thông minh Stylus được hưởng lợi từ tính tương đương EVM của Arbitrum nhờ vào WASM thứ hai tương đương (EVM+). EVM+ được hưởng tất cả lợi ích của hệ sinh thái và tính thanh khoản EVM.
- Hợp đồng Solidity và hợp đồng Stylus hoàn toàn có thể tương tác được với nhau. Ví dụ: Nếu nhà phát triển đang lập trình trong Rust, họ có thể nhập (import) giao diện Solidity hoặc ngược lại.
- Các hợp đồng stylus nhanh hơn rất nhiều và phí gas thấp hơn đáng kể so với hợp đồng Solidity. Điều này là do thay vì có một máy ảo, Stylus sẽ có hai máy ảo. Một sẽ là máy ảo Ethereum chưa sửa đổi dành cho các nhà phát triển viết bằng hợp đồng Solidity, sau đó là máy ảo Wasm riêng biệt.
- Khi sử dụng Stylus bộ nhớ tiêu tốn ít hơn 100-500 lần, giúp việc tiêu thụ RAM là khả thi trên blockchain.
Công ty ước tính sau khi stylus ra mắt thì có thể đưa hơn 3 triệu người phát triển Rust và C vào hệ sinh thái smart contract của Ethereum, phần lớn là khoảng 20.000 nhà phát triển Solidity.
Điểm nổi bật của Arbitrum
Dự án Arbitrum có những điểm nổi bật là:
- Khả năng tương thích EVM cao: Tạo điều kiện thuận lợi cho các developer, vì họ không cần phải hiểu rõ về một ngôn ngữ mới trước khi bắt đầu phát triển sản phẩm của mình trên Arbitrum.
- Hỗ trợ mạnh mẽ cho các developer: Đội ngũ phát triển của Arbitrum sẽ giúp các developer giảm rào cản khi xây dựng các giải pháp Layer 2 bằng cách họ sẽ tạo tài liệu phát triển toàn diện cho Arbitrum.
- Hệ sinh thái phát triển mạnh: Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các đã có hơn 600 dapps trong bản beta.
- Chi phí giao dịch thấp và tốc độ xử lý giao dịch nhanh chóng nhờ vào công nghệ Rollups
Tokenomic của Arbitrum
Token use case
Khi sử hữu token Arb ta có thể bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị ảnh hưởng tới hoạt động và phát triển của Arbitrum One và Arbitrum Nova.
Arb còn hỗ trợ các dự án phát triển trên hệ sinh thái của mình.
Allocations
| Allocations | Số lượng | Phần trăm | Note |
| Arb DAO treasury | 4.28B | 42.8% | Đã được mở khóa gần hết nhưng việc phát hành còn phụ thuộc vào sự chấp nhận của DAO quản trị thông qua quá trình bỏ phiếu |
| Team, future + Advisors | 2.69B | 26.9% | Bị khóa trong vòng 4 năm, với lần mở khóa đầu tiên diễn ra sau một năm (16/3/2024) và sau đó mở khóa hàng tháng trong ba năm còn lại. |
| Investor | 1.75B | 17.5% | Bị khóa trong vòng 4 năm, với lần mở khóa đầu tiên diễn ra sau một năm (16/3/2024) và sau đó mở khóa hàng tháng trong ba năm còn lại. |
| Individual Wallets (airdrop dành cho người dùng của Arb) | 1.16B | 11.6% | Đã được mở khóa hoàn toàn từ ngày 23/3/2023 |
| Daos in Arb Ecosystem | 113m | 1.1% | Đã được mở khóa hoàn toàn từ ngày 23/3/2023 |
Lượng lưu thông hiện tại của Arb là 1.275B (Arirdrop và Daos in Arb Ecosystem) chiếm gần 13% tổng lượng cung của Arb (10B). Số lượng còn lại chưa được mở khóa do team và investor nắm giữ.
Ta thấy theo như allocation của dự án thì phần trăm số lượng token của Treasury là khá lớn (42.8%) điều này làm cho việc phát triển dự án cho sau này có nguồn vốn lớn hơn. Team nắm giữ 26.9%, đây là một lượng khá hợp lý, bởi vì dự án có nguồn ngân khố lớn (treasury) thì cũng cần những người phát triển có tầm nhìn dài hạn và đi thật lâu với dự án.
Giá private dành cho các investor trung bình là 0.12 so với giá hiện tại đã x8 lần (phần trăm của Investor là 17.5% thì hiện tại đã có lợi nhuận rất khủng) nhưng hiện tại chúng ta chưa phải lo về khả năng xả của các Investor bởi vị lượng token này chưa được unlock.
Vesting Arb
Biểu đồ vesting của Arb.
Từ nay đến 16/3/2024 gần như không có sự gia tăng nguồn cung của token. Sau đó có một đợt unlock lớn do team và investor bắt đầu được trả token và sẽ được trả hàng tháng trong vòng 3 năm.
Do hiện tại chưa có lực xả token nên chúng ta không sợ về việc lạm phát token, lượng token do team và investor nắm giữ rất lớn (team + treasury + investor = 87%) nên sự làm giá từ nay đến lúc unlock là không thể tránh khỏi.
Đội ngũ phát triển dự án Arbitrum
Đội ngũ phát triển của dự án
Trước khi Ethereum ra đời, Ed Felten đã bắt đầu nghiên cứu sâu rộng về công nghệ rollups vào năm 2014. Sau khi phục vụ tại Nhà Trắng với tư cách là Phó CTO của Tổng thống Obama, ông quay trở lại Đại học Princeton và tiếp tục nghiên cứu của mình với Steven Goldfeder và Harry Kalodner, hai người tiến sĩ vào thời điểm đó. Họ bắt đầu giải quyết việc mở rộng quy mô Ethereum mà không ảnh hưởng đến bảo mật bằng cách tạo Arbitrum. Với hơn 8 năm nghiên cứu và phát triển tận tâm, họ cam kết cung cấp một cơ sở hạ tầng mạnh mẽ với tính phân quyền và bảo mật vững chắc.
Funding rounds và investor của dự án Arbitrum
Funding rounds
- 03/04/2019: Tại vòng Seed, Offchain Labs đã kêu gọi thành công 3.7M được đầu tư bởi Pantera. Với 1 Arb = 0.005$
- 01/04/2021: Tại vòng Series A, Offchain labs đã kêu gọi thành công với số tiền là 20M nhưng không xác định các đơn vị tham gia. Với 1 Arb = 0.12$
- 31/08/2021: Tại vòng Series B, Offchain Labs đã kêu gọi thành công 100M được dẫn đầu bởi Lightspeed Venture Partners, Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research, Mark Cuban. Với 1 Arb = 0.12$
Investor:
Các investor của dự án
Một dự án lớn thì luôn cần có những quỹ đầu tư hùng mạnh, Arb không phải là ngoại lệ như: Pantera, coinbase, …
Roadmap
2018: Offchain Labs được thành lập
8/2021: Offchain Labs phát hành mainnet đầu tiên.
Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các mảnh ghép cần thiết cho một hệ sinh thái hoàn chỉnh đều đã xuất hiện trên Arbitrum. Và đang là Layer 2 lớn nhất ở thời điểm hiện tại.
Data dự án
Data TVL, Stables, Volume 24H, Protocols lấy từ ngày 4/9/2023
TVL hiện tại đang là 2.3B đứng thứ 4 sau Ethereum, Tron, BnB. Và đứng đầu trong các layer 2.
Stables là 1.5B đứng thứ 4 trong các hệ và đứng đầu layer 2.
Doanh thu của dự án Arb
Doanh thu của dự án luôn duy trì ở mức ổn định từ đầu năm đến nay (30K$/ngày)
User của Arb
Users có sự tăng trưởng vượt trội từ đầu năm đến nay đỉnh điểm là tháng 6 vừa qua với hơn 600k. Hiện tại lượng user đang có dấu hiệu giảm sút từ 200k/ngày bây giờ chỉ có 100k/ngày.
Anh em có thể kiểm tra các data này hàng ngày tại đây
Đối thủ cùng nghành
Trong tất cả các Layer 2 hiện tại chưa có Layer 2 nào có thể vượt qua được Arbitrum. Nhưng Op cũng là một Layer 2 đáng gờm với sự tăng trưởng vượt bậc trong năm 2023 cùng với Arbitrum.
Optimism cũng sử dụng cơ chế rollup và đều nhằm mục tiêu gia tăng khả năng mở rộng và giảm chi phí giao dịch trên Ethereum. Ngoài Optimism còn có Polygon (Matic network) và zkSync.
Kết luận
Arbitrum là một dự án Layer 2 đầy triển vọng, mặc dù đã được thành lập từ lâu nhưng đến tháng 3/2023 mới chính thức list Binance. Trước khi ra mắt Arbitrum được coi là vua của mọi Layer 2 và đến bây giờ vẫn thế, mặc dù đã có nhiều dự án vươn lên mạnh mẽ nhưng hiện tại chưa có dự án nào có thể vượt qua được Arbitrum. Đặc biệt, Arbitrum đã ra mắt bản thử nghiệm Stylus (bản nâng cấp của Nitro) thì Arbitrum đang càng muốn chứng tỏ mình trong cuộc chiến Layer 2.
Tuy nhiên, Sau sự tăng trưởng vượt bậc vào tháng 6/2023 thì đến nay (11/9/2023) mọi dữ liệu đều cho thấy chiều hướng đi xuống của dự án như: TVL, Volume bắt đầu giảm, User cũng đã bắt đầu rời bỏ chain, lượng user mới tham gia vào cũng ít đi.
Anh em lưu ý bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp kiến thức và không phải lời khuyên đầu tư.
Researcher tại Coin79
DISCLAIMER
Tất cả những nội dung Coin79 Research cung cấp trên website chỉ mang tính chất tham khảo. Tuyệt đối không được xem là lời khuyên đầu tư.